Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

DEHB Nedir?

DEHB, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu anlamına gelir. DEHB olan bir kişinin beyin gelişimi ve dikkati, hareketsiz oturma yeteneğini ve kendini kontrol etmeyi etkileyen beyin aktivitesinde farklılıklar vardır. DEHB bir çocuğu okulda, evde ve arkadaşlıklarda etkileyebilir.

 

DEHB Belirtileri Nelerdir?
Tüm çocuklar zaman zaman dikkatlerini vermekte, yönergeleri dinlemekte ve takip etmekte, hareketsiz oturmakta veya sıralarını beklemekte zorlanırlar. Ancak DEHB'li çocuklar için bu durumlar daha zor ve daha sık yaşanır.
DEHB'li çocuklar aşağıdaki alanların herhangi birinde veya tümünde bulgu verebilir:

Dikkatsiz: Kolayca dikkati dağılan çocuklar, dikkatlerini odaklamakta, konsantre olmakta ve görevde kalmakta zorlanırlar. Yönergeleri iyi dinlemeyebilirler, önemli detayları kaçırabilirler ve başladıkları işi bitiremeyebilirler. Çok fazla hayal kurabilir veya oyalanabilirler. Dalgın veya unutkan görünebilirler ve eşyalarını kaybedebilirler.
Hiperaktif: Kıpır kıpır, huzursuz ve kolayca sıkılırlar. Hareketsiz oturmakta veya gerektiğinde sessiz kalmakta zorlanabilirler. Acele edebilir ve dikkatsizce hatalar yapabilirler. Yapmamaları gerektiğinde tırmanabilir veya zıplayabilirler. İstemeyerek, başkalarını rahatsız edecek şekilde hareket edebilirler.
Dürtüsel. Düşünmeden önce çok hızlı hareket ederler. Sıklıkla araya girerler, itebilir veya kapabilir ve beklemekte zorlanabilirler. İzin almadan bir şeyler yapabilir, kendilerine ait olmayan şeyleri alabilir veya riskli davranışlarda bulunabilirler. Durum için çok yoğun görünen duygusal tepkileri olabilir.

Bazen ebeveynler ve öğretmenler, bir çocuk çok küçükken DEHB belirtileri fark eder. Ancak küçük çocukların dikkatlerinin dağılmış, huzursuz, sabırsız veya dürtüsel olması normaldir. Bunlar her zaman bir çocuğun DEHB'si olduğu anlamına gelmez.

Çocuklar büyüdükçe, dikkat, aktivite ve özdenetim yavaş yavaş gelişir. Çocuklar bu becerileri ebeveynleri ve öğretmenlerinin yardımıyla öğrenirler. Ancak bazı çocuklar dikkat etmede, yerleşmede, dinlemede veya beklemede daha iyi olamazlar. Bu şeyler devam ettiğinde ve okulda, evde ve arkadaşlarla sorunlara neden olmaya başladığında, DEHB olabilir.

 

DEHB'ye ne sebep olur?

DEHB'nin beyin farklılıklarına neyin neden olduğu net değildir; çoğunlukla kalıtsal olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır. DEHB olan birçok çocuğun bir ebeveyni veya akrabası vardır. Çocuklar ayrıca erken doğmuşlarsa, çevresel toksinlere maruz kalmışlarsa veya anneleri hamilelik sırasında uyuşturucu kullanmışlarsa daha fazla risk altında olabilirler.

DEHB'ye çok fazla ekran süresi, yetersiz ebeveynlik veya çok fazla şeker yemek neden olmaz.

 

DEHB Nasıl Teşhis Edilir?

Çocuğunuzun DEHB olduğunu düşünüyorsanız, çocuğunuzun doktoru belirtilere başka bir şeyin neden olmadığından emin olmak için görme ve işitme kontrolü de dahil olmak üzere bir kontrol yapacaklardır.

✓Bir çocuğun dikkat, hiperaktivite veya dürtüsellikle ilgili sorunları, yaşları için olağan olanın ötesindedir.
✓Davranışlar, çocuk küçüklüğünden beri devam etmektedir.
✓Davranışlar çocuğu okulda ve evde etkiler.
✓Sorunları açıklayacak başka bir sistem veya öğrenme sorunu saptanamaz.

 

DEHB Nasıl Tedavi Edilir?

Çocuklar büyüdükçe, kendi dikkatlerini ve öz kontrollerini geliştirmeyi öğrenmelidirler.

DEHB tedavi edilmediğinde çocukların başarılı olması zor olabilir. Bu, düşük benlik saygısına, depresyona, muhalif davranışlara, okul başarısızlığına, risk alma davranışına veya aile çatışmasına yol açabilir.

Doğru tedavi DEHB'nin iyileşmesine yardımcı olur. Ebeveynler ve öğretmenler, küçük çocuklara dikkatlerini, davranışlarını ve duygularını yönetmede daha iyi olmayı öğretebilir.