İdrar Yolu Enfeksiyonları

İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Önemlidir?

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları, üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık görülen enfeksiyon türü olarak tanımlanıyor. Özellikle küçük yaştaki çocuklar için risk oluşturan idrar yolu enfeksiyonları, henüz gelişmekte olan böbrekler için tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor.

Erken tanı konulamaması durumunda tedavi edilemeyen çocuklar, gelecekte hipertansiyon ve böbrek yetmezliği riski altında olabiliyor.

 

İdrar Yolu Enfeksiyonu İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

✓Sünnet derisi,
✓Labial füzyon (kız çocuklarında genital yapışıklık),
✓İşeme bozuklukları (yetersiz su tüketimi ve vaktinde çiş yapmamak, çişini tutmak),
✓Kabızlık,
✓Üriner sistem taşları,
✓Vezikoureteral reflü (idrar kesesinden böbreklere idrar kaçağı), ve diğer doğumsal böbrek hastalıkları idrar yolu enfeksiyonu için risk oluşturur.

 

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Bulguları Nelerdir?

Hastanın yaşına ve enfeksiyonun yerleşim yerine göre, belirti ve bulgular değişiklik gösterebilir.

Küçük bebeklerde ateş, huzursuzluk, iştahsızlık gibi genel belirtilerle kendini gösterebilirken; büyük çocuklarda ise idrar yaparken yanma, ağrı, sık idrara çıkma gibi belirtiler ön plandadır.

İdrar yolu enfeksiyonunun yerleşim yerine göre, enfeksiyon sadece aşağı idrar yollarını etkilemiş, böbreklere kadar çıkmamış ise; ağrılı idrar yapma, yanma hissi, sık idrara çıkma, kasıklarda ağrı ve idrar kaçırma şikayetleri görülür. Böbrekleri de tutan bir enfeksiyon varsa; ateş, titreme, sırt ve böğür ağrısı, kusma, kilo kaybı, genel durumda bozukluk ortaya çıkar. Özellikle böbrekleri tutan idrar yolu enfeksiyonu olan hastalarda böbrek hasarı oluşma riski vardır.

 

İdrar Yolu Enfeksiyonlarında Yapılan İncelemeler:

Ateşli idrar yolu enfeksiyonu geçiren özellikle küçük yaştaki çocuklarda, hem hızla tanı konularak uygun tedaviye başlanmalı hem de idrar yolu anormallikleri açısından ileri incelemeler yapılmalıdır.

İdrar yolu enfeksiyonu geçiren her çocuğa ultrasonografi yapılmalıdır. Ultrasonografi radyasyon etkisi ve hiçbir zararı olmayan çok değerli bir inceleme yöntemidir. Bu yöntemle, böbrek boyutları, yerleşimi, doku kalınlıkları, idrar akımını engelleyen darlık veya tıkanıklıklar, mesane kapasitesi ve duvar kalınlığı ile idrar yollarında taş veya normal dışı yapılanmalar hakkında ayrıntılı bilgi alınır.

Damardan nükleer madde verilerek çekilen sintigrafiler, geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı böbrek hasarlarını ve darlık gibi idrar akımını bozan anomalilerin saptanmasını sağlar.

Halk arasında sondalı film olarak nitelendirilen Voiding sistoüretrografi ise, vezikoüreteral reflü (mesaneden böbreğe doğru idrar kaçışı) tanısı için kullanılır.

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve/veya anormal ultrason bulgusu olan çocuklara sintigrafi ve/veya voiding yapılır.

İşeme bozukluğu olan ve İYE geçiren çocuklara ayrıca üroflowmetri (idrar akım testi) tetkiki yapılır.

 

Çocuklarımızı idrar yolu enfeksiyonundan korumak için:

✓Çocuklara yeterli su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
✓Bebeklere 2,5 yaşından önce işeme eğitimi verilmemeli ve eğitimlerde asla baskı uygulanmamalıdır.
✓Çocuklara doğru genital bölge temizliği öğretilmelidir. İdeal olarak, genital bölge temizliğinin tuvalet kağıdıyla önden arkaya doğru yapılması, ardından bölgenin suyla yıkanması ve kağıt havluyla kurulanması şeklinde olmalıdır. Eğer ıslak mendille temizlik yapılacaksa, su bazlı olanlar tercih edilmelidir.
✓Çocuğa düzenli işeme alışkanlığı kazandırılarak, idrarın mesanede uzun süre kalması önlenmelidir.
✓Özellikle kız çocukları sıkı pantolon giyinmemeli ve pamuklu külotlar tercih edilmelidir.
✓Erkek çocuklar olabildiğince erken yaşta sünnet edilmelidir.
✓Çocuklar tuvalete girmeden önce ve girdikten sonra mutlaka ellerini yıkamalıdır.